Inside 'Inside Llewyn Davis (2013)'

 കോയെൻ ബ്രദേഴ്സിന്റെ ‘Inside Llewyn Davis’, ലെവിൻ ഡേവിസ് എന്നു പേരായ, 1960-കളിലെ ന്യൂയോർക്കിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന, ഒരു ഫിക്ഷണൽ ഫോക്ക് സംഗീതജ്ഞന്റെ ഒരാഴ്ചത്തെ ജീവിതമാണ് ആഖ്യാനവിഷയമാക്കുന്നത്. ലെവിൻ ഡേവിസിനെ അവതരിപ്പിക്കുന്നത് ഓസ്കാർ ഐസക്ക്. ലെവിൻ യഥാർത്ഥവ്യക്തിയല്ലെങ്കിലും, ഡേവ് വാൻ റോങ്ക് (http://en.wikipedia.org/wiki/Dave_Van_Ronk) എന്ന, ഇതേ കാലഘട്ടത്തിൽ ന്യൂയോർക്കിലെ ഗ്രീൻ‌വിച്ച് പ്രദേശത്ത് ജീവിച്ചിരുന്ന ഫോക്ക് മ്യൂസീഷനെ ബെയ്സ് ചെയ്താണ് കോയെൻ ഈ കഥാപാത്രത്തെ രൂപപ്പെടുത്തിയതെന്ന് പരക്കെ അഭിപ്രായമുണ്ട്. Inside Dave Van Ronk എന്ന പേരിൽ ഒരാൽബമുണ്ട്. അതു മാത്രമല്ല, ഈ സിനിമയിലെ ഹാംഗ് മീ തുടങ്ങിയ ചില ഗാനങ്ങൾ ഡെവ് വാൻ റോങ്കിന്റേതാണ്. ഒരു ട്രഡീഷണൽ ബയോപിക് അല്ല ഈ സിനിമ. സിനിമ ആ ജനുസിന്റെ കെണികളിൽ പെട്ടുപോകാതെ കോയെൻ സഹോദരങ്ങൾ സൂക്ഷിക്കുന്നുമുണ്ട്.

)

ലെവിൻ ഡേവിസ് ഇഷ്ടം തോന്നിക്കുന്ന ഒരു കഥാപാത്രമായി എനിക്ക് തോന്നിയില്ല. തന്റേതായ നിർബന്ധബുദ്ധികളും വാശിയുമൊക്കെയുള്ള, സംഗീതത്തിൽ ഒരു കരിയർ വേണമെന്ന് ആഗ്രഹിക്കുമ്പോഴും അതിനായി വിട്ടുവീഴ്ചകൾ ചെയ്യാൻ തയ്യാറല്ലാത്ത, ഒരാളാണ് ലെവിൻ. സാധാരണ കഥാപാത്രകേന്ദ്രീകൃത സിനിമകളിൽ കാണാറുള്ള ‘character arch’ ഈ സിനിമയിലില്ല. സിനിമയിലൂടെ നമ്മൾ കാണുന്ന ജീവിതകാലത്ത്, ലെവിന്റെ ജീവിതം ഒരുതരത്തിലും കാര്യമായ മാറ്റങ്ങളിലൂടെയൊന്നും കടന്നു പോകുന്നില്ല. സിനിമ അവസാനിക്കുമ്പോഴും ലെവിൻ തുടങ്ങിയിടത്തു തന്നെയാണ് നിലകൊള്ളുന്നത്. ചുരുക്കത്തിൽ, നഷ്ടബോധവും നിരാശയും frustration-നും നിറഞ്ഞ ലെവിന്റെ ജീവിതം അതേ നഷ്ടബോധത്തിലും നിരാശയിലുമാണ് സിനിമയുടെ അവസാനത്തിലും തുടരുന്നത്. There is nothing much to hope for. ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് പ്രസാദാത്മകമായ ഒരു വീക്ഷണം പുലർത്തുന്നു എന്നതാകണം മുഖ്യധാരാ അമേരിക്കൻ സിനിമകളുടെ ഏറ്റവും പ്രധാന പ്രത്യേകതകളിലൊന്ന്. എന്നാൽ ഈ പ്രസാദാത്മകതയോട് പുറം തിരിഞ്ഞു നിൽക്കുമ്പോൾ, അമേരിക്കൻ മെയിൻസ്ട്രീം സിനിമാ സമ്പ്രദായത്തോട് പുറം തിരിഞ്ഞു നിൽക്കുകയാണു ലെവിൻ ഡേവിസിലൂടെ കോയെൻ സഹോദരങ്ങൾ. ഒരുപക്ഷേ, അക്കാദമി അവാർഡ് പരിഗണനകളിൽ നിന്നും ലെവിൻ ഡേവിസ് പാടെ തഴയപ്പെടാനുള്ള കാരണവും ഇതു തന്നെയാകാം.

അമേരിക്കൻ ഫോക്ക് സംഗീതം ആസ്വദിക്കാനിഷ്ടമുള്ളവരെ തൃപ്തിപ്പെടുത്തുന്ന സംഗീതം, 1960-കളിലെ അമേരിക്കൻ സംഗീതരംഗത്തിന്റെ ചരിത്രവും അന്തരീക്ഷവും സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള ശ്രമം, ലെവിനെ അവതരിപ്പിച്ച ഓസ്കാർ ഐസക് അടക്കമുള്ളവരുടെ മികച്ച പെർഫോമൻസ് എന്നിങ്ങനെയുള്ള സൗന്ദര്യാത്മക ഘടകങ്ങൾക്കു പുറമെ, ഈ സിനിമ അതിന്റെ പ്രത്യേക ഘടന കൊണ്ട് എന്നെ ആകർഷിച്ചു. തുടക്കത്തിൽ കാണുന്ന രംഗങ്ങൾ തന്നെ, നേരിയ മാറ്റങ്ങളോടെ അവസാനഭാഗത്തും ആവർത്തിക്കുന്നു. ഇതാകട്ടെ ഒരു ഫോക്ക് ഗാനത്തിൽ ആദ്യവരികൾ പാട്ടിന്റെ അവസാനഭാഗത്ത് ആവർത്തിക്കുന്നതുപോലെയോ, ഒരു സിഡി പ്ലേ ചെയ്തു തീർന്നതിനു ശേഷം ആദ്യത്തെ പാട്ടു മുതൽ വീണ്ടും ആവർത്തിക്കുന്നതിനോ സമാനമാണ്. ആകെയുള്ള വ്യത്യാസം, ഒരു ആൽബം രണ്ടാമത്തെ തവണ കേൾക്കുമ്പോൾ, ആ പാട്ടുകളുടെ സ്വഭാവത്തെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ ഇൻഫർമേഷൻ നമുക്കുണ്ടാകുമെന്നതാണ്. ഈ സിനിമയിൽ അവസാനരംഗങ്ങൾ കാണുമ്പോൾ, ലെവിന്റെ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ ഇൻഫർമേഷൻ നമുക്കുള്ളതുകൊണ്ട് ആദ്യത്തേതിൽ നിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്ഥമായൊരു ഇമോഷണൽ റെസ്പോൺസ് ആകും ഈ രംഗങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുക. It enticed me to think more about the structure and to analyze what it could possibly mean. ഇതിനുള്ള ശ്രമമെന്ന നിലയിൽ ഈ രണ്ടു ഭാഗങ്ങളെ കൂടുതൽ സൂക്ഷ്മമായി കാണേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

തുടക്കം

ലെവിൻ ഒരു ക്ലബിൽ, ഹാംഗ് മീ എന്ന പാട്ടു പാടുന്ന രംഗത്തോടെയാണ് സിനിമ തുടങ്ങുന്നത്. പാട്ടുകഴിയുമ്പോൾ പുറത്തൊരാൾ ലെവിനെ കാത്തുനിൽക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ക്ലബിലെയാൾ പറയുന്നു, പുറത്തിറങ്ങുന്ന ലെവിനെ, തലേദിവസം രാത്രിയിൽ ക്ലബിൽ മറ്റാളുകൾ പാടുമ്പോൾ ശല്യമുണ്ടാക്കിയതിന് പുറത്തു കാത്തുനിന്നയാൾ മർദ്ദിക്കുന്നു. തന്നെ സഹായിക്കുന്ന ഫാമിലിയുടെ അപ്പാർട്ട്മെന്റിൽ പോയി കിടന്നുറങ്ങുന്ന ലെവിനെ, പിറ്റേദിവസം രാവിലെ അവിടുത്തെ പൂച്ച ഉണർത്തുന്നു. അപ്പാർട്ട്മെന്റിന്റെ ഇടനാഴിയിൽ നിന്നൊരു ഷോട്ട് തുടർന്നു വരുന്നു. വസ്ത്രമെല്ലാം മാറി പുറത്തിറങ്ങാനൊരുങ്ങുന്ന ലെവിൻ, അപ്പാർട്ട്മെന്റിന്റെ കതകടയ്ക്കുന്നതിനു മുന്നെ പൂച്ചയും പുറത്തു കടക്കുന്നു. ലെവിന് പൂച്ചയെ തന്റെയൊപ്പം എടുക്കേണ്ടി വരുന്നു.

ഒടുക്കം

സമാനമായ രംഗങ്ങൾ സിനിമയുടെ അവസാനഭാഗത്തും ആവർത്തിക്കുന്നു. എങ്കിലും നേരിയ ചില വ്യത്യാസങ്ങൾ ഇവിടെയുണ്ട്. അവസാനഭാഗത്തെ രംഗങ്ങളുടെ ക്രമം ഇങ്ങനെയാണ്. ക്ലബിൽ മറ്റു പാട്ടുകാരെ ശല്യപ്പെടുത്തിയതിനു ലെവിനെ ആളുകൾ പുറത്താക്കുന്നു. ലെവിൻ തന്നെ സഹായിക്കുന്ന ഫാമിലിയുടെ അപ്പാർട്ട്മെന്റിൽ പോയി കിടന്നുറങ്ങുന്നു. അവരുടെ നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയ പൂച്ച മടങ്ങി വന്നിരിക്കുന്നത് ലെവിൻ കാണുന്നു. പിറ്റേദിവസം രാവിലെ അവിടുത്തെ പൂച്ച ലെവിനെ ഉണർത്തുന്നു. അപ്പാർട്ട്മെന്റിന്റെ ഇടനാഴിയിൽ നിന്നൊരു ഷോട്ട് തുടർന്നു വരുന്നു. വസ്ത്രമെല്ലാം മാറി പുറത്തിറങ്ങാനൊരുങ്ങുന്ന ലെവിൻ, ഇത്തവണ അപ്പാർട്ട്മെന്റിന്റെ കതകടയ്ക്കുന്നതിനു മുന്നെ പൂച്ച പുറത്തുകടക്കുന്നില്ലെ എന്നുറപ്പുവരുത്തുന്നു. പതിവു പോലെ, ലെവിൻ വൈകുന്നേരം ക്ലബിൽ പാടുന്നു. അതു കഴിയുമ്പോൾ പുറത്തൊരാൾ ലെവിനെ കാത്തുനിൽക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഒരാൾ പറയുന്നു, പുറത്തിറങ്ങുന്ന ലെവിനെ, തലേദിവസം രാത്രിയിൽ ക്ലബിൽ മറ്റാളുകൾ പാടുമ്പോൾ ശല്യമുണ്ടാക്കിയതിന് പുറത്തു കാത്തുനിന്നയാൾ മർദ്ദിക്കുന്നു. തന്നെ മർദ്ദിച്ചയാൾ കാറിൽ കയറി പോകുന്നത് നോക്കി നിൽക്കുന്ന ലെവിൻ, au revoir എന്നു പറയുന്നു.

ആദ്യഭാഗവും അവസാനഭാഗവും, അതിനിടയിൽ വരുന്ന ലെവിന്റെ ജീവിതവും ഏതു രീതിയിൽ മനസ്സിലാക്കണമെന്നതാണ് ഇവിടെ പ്രേക്ഷകരെ കുഴക്കുന്ന ചോദ്യം. ഇവിടെ അവശേഷിക്കുന്ന പല സാധ്യതകളെക്കുറിച്ചൊന്ന് ചിന്തിക്കാം.

• ആദ്യഭാഗങ്ങളും അവസാനഭാഗങ്ങളും ഒരേ സംഭവത്തിന്റെ രണ്ട് കാഴ്ചകൾ മാത്രമാണ്. ഇടയിലുള്ളതെല്ലാം ലെവിന്റെ മനസ്സിലും ചിന്തയിലുമാണു നടക്കുന്നത്. ഒരു വലിയ സ്വപ്നം പോലെ. (The famous ‘Fight Club argument’). Inside Llewyn Davis എന്ന പേര് ഇതിനൊരു ന്യായീകരണമായി പറയാം.

പക്ഷേ ഈ ആർഗ്യുമെന്റ് ശരിയാകണമെങ്കിൽ, ചിത്രത്തിന്റെ തുടക്കത്തിലെ രംഗങ്ങളും അവസാനത്തെ രംഗങ്ങളും തമ്മിലുള്ള പ്രകടമായ വ്യത്യാസങ്ങളെ അവഗണിക്കണം

• തുടക്കത്തിലെ രംഗങ്ങളും അവസാനത്തെ രംഗങ്ങളും ഒരേ സംഭവത്തിന്റെ രണ്ട് അവതരണങ്ങൾ മാത്രം. ആദ്യത്തെ രംഗങ്ങൾക്ക് ശേഷം വരുന്നതൊക്കെ ഒരു ഫ്ലാഷ്ബാക്ക്. അതു തുടർന്ന് ആദ്യത്തെ രംഗത്തിന്റെ പുനരവതരണത്തോടെ നറേറ്റീവ് അവസാനിക്കുന്നു.

ഈ ആർഗ്യുമെന്റും ശരിയാകണമെങ്കിൽ, തുടക്കത്തിലെ രംഗങ്ങളും അവസാനത്തെ രംഗങ്ങളും തമ്മിലുള്ള പ്രകടമായ വ്യത്യാസങ്ങളെ അവഗണിക്കണം. അതുമാത്രമല്ല, കോയെൻ ബ്രദേഴ്സ് ഫ്ലാഷ്ബാക്ക് എന്ന നറേറ്റീവ് ടെൿനിക്കിനോട് വലിയ മമതയൊന്നും കാണിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സംവിധായകരാണെന്നതും അവഗണിച്ചുകൂട.

• സിനിമ മുഴുവൻ ഒരൊറ്റ ക്രൊണോളജിക്കൽ നറേറ്റീവ്. ഓരോ ആഴ്ചയും അയാൾ ആ ക്ലബിൽ പോയി പാട്ടു പാടുന്നു. തന്റെ ഫ്രസ്ട്രേഷനിൽ നിന്നും ബഹളമുണ്ടാക്കുന്നു, അതിന്റെ പേരിൽ പിറ്റേ ദിവസം തല്ലു വാങ്ങുന്നു. എവിടെയെങ്കിലും അന്തിയുറങ്ങുന്നു. സംഗീതം കൊണ്ട് ഒരു കരിയറുണ്ടാക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. എന്നാൽ എങ്ങുമെത്തുന്നില്ല.

ഈ ഒരു ആർഗ്യുമെന്റിനോടാണ് എനിക്ക് കൂടുതൽ താത്പര്യം. ഒരേ സംഭവങ്ങളുടെ തന്നെ ആവർത്തനങ്ങളാണു ലെവിൻ ഡേവിസിന്റെ ജീവിതം. സിസിഫൂസിനെപ്പോലെ ഒരേ ജീവിതം ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുക എന്നതാണു അയാളുടെ വിധി. സ്ട്രഗിൾ ചെയ്യുന്ന ആർട്ടിസ്റ്റുകൾ പലർക്കും ലെവിന്റെ ജീവിതത്തോട് ഐഡന്റിഫൈ ചെയ്യാനാകുമെന്നാണു ഞാൻ കരുതുന്നത്. തന്നെ മർദ്ദിക്കുന്ന ആളോട് സിനിമയുടെ അവസാനം ലെവിൻ പറയുന്നത് au revoir എന്നാണല്ലോ. ഫ്രെഞ്ചിൽ രണ്ടു യാത്രാമൊഴിയുണ്ട്. ഒന്ന്, adieu. പിന്നീട് കാണാൻ സാധ്യതയില്ലാത്തവരോട് വേർപിരിയുമ്പോൾ പറയുന്നത്. രണ്ടാമത്തേത് au revoir. പിന്നെ കാണാം എന്ന അർത്ഥം വരുന്ന യാത്രാമൊഴി. അതായത് തന്നെ മർദ്ദിച്ചയാളെ വീണ്ടും കാണേണ്ടിവരുമെന്ന് ലെവിനറിയാം. അതായത്, ഈ ജീവിതം അയാൾ കുറെ നാളായി ജീവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു എന്ന്.

ഏതായാലും രണ്ടാമത്തെ വട്ടമെത്തുമ്പോൾ തീരെ പുരോഗതിയില്ലാതില്ല. രണ്ടാമത്തെ തവണ പൂച്ചയെ മുറിയ്ക്കകത്താക്കി വാതിലടയ്ക്കാൻ അയാൾ ഓർമ്മിക്കുന്നു. ആദ്യത്തെ മിസ്റ്റേക്കിൽ നിന്നും അയാൾ പാഠം പഠിച്ചു കഴിഞ്ഞു. ഇങ്ങനെയുള്ള end less iterations കുറെ കഴിയുമ്പോൾ തന്റെ തെറ്റുകൾ കറക്ട് ചെയ്യാനും താനാഗ്രഹിക്കുന്ന കരിയർ രൂപപ്പെടുത്താനും അയാൾക്ക് കഴിയുമായിരിക്കും എന്ന തിയററ്റിക്കൽ സംഭാവ്യത സിനിമ മുന്നോട്ടു വെക്കുന്നുമുണ്ട്.

ഒന്നാമത്തെയും രണ്ടാമത്തെയും ആവർത്തനങ്ങൾ തമ്മിലെ പ്രധാന വ്യത്യാസം പൂച്ച പുറത്താണോ അകത്താണോ എന്നതാണല്ലോ. ഈ സിനിമയിൽ പൂച്ചയെങ്ങനെ വന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചും ആലോചനയ്ക്കു വകയുണ്ട്. പൂച്ച ലെവിൻ തന്നെയാണെന്നും, അതല്ല ലെവിന്റെ കലയെയാണ് അതു പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതെന്നുമൊക്കെ പറയുന്ന അനേകം ഇന്റർപ്രേട്ടെഷനുകൾ ഇതിനോടകം ഇന്റർനെറ്റിൽ ലഭ്യമാണ്. (Anyway, these are all interpretations and I don’t take them seriously). പൂച്ചയുടെ പേര് യുളീസസ് എന്നാണ്. കോയെൻ ബ്രദേഴ്സ് ഗ്രീക്ക് ഇതിഹാസങ്ങൾ പലപ്പോഴായി സിനിമയിൽ ഉപയോഗിച്ചിട്ടുള്ളവരാണ്. എന്നാൽ ഞാനാദ്യം ആലോചിച്ചത് ക്വാണ്ടം മെക്കാനിക്സുമായി ഇതിനെ കണക്ട് ചെയ്യാനുള്ള സാധ്യതകളാണ്. കാരണം കോയെൻ ബ്രദേഴ്സ് രണ്ടുസിനിമകളിൾ (The man who wasn’t there, A serious man) ക്വാണ്ടം ഫിലോസഫി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. അകത്തും പുറത്തുമുള്ള പൂച്ച എന്ന dual situation രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട നിലയ്ക്ക് ഷ്രോഡിഞ്ചറുടെ പൂച്ചയിലേക്ക് ആലോചന പോകുന്നത് ന്യായമാണല്ലോ. എന്നാൽ പൂച്ചയെ ഉൾപ്പെടുത്താനുള്ള കാരണം സംവിധായകരിൽ ഒരാൾ വിശദീകരിച്ചത് ഇങ്ങനെയാണ്.

ബ്ലെയ്ക് സ്നൈഡർ എന്ന സ്ക്രീൻ റൈറ്റിംഗ് ഗുരു, തിരക്കഥയെഴുതുന്നവർക്ക് നൽകിയ കുറുക്കുവഴികളിലൊന്നാണ് save the cat. നായകനോട് പ്രേക്ഷകർക്ക് മമത തോന്നാനുള്ള എളുപ്പവഴികളിലൊന്ന് നായകൻ ഒരു പൂച്ചയെ (അല്ലെങ്കിൽ അതുപോലെ ശ്രദ്ധയും പരിചരണവും ആവശ്യമുള്ള ഒന്നിനെ) രക്ഷിക്കുന്ന സീൻ ഉൾപ്പെടുത്തുക എന്നതായിരുന്നു. Alien, The Good, The Bad and the Ugly, Frost/Nixon, എന്നിങ്ങനെ പല സിനിമകളിൽ പൂച്ചകൾ തന്നെ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്. സാക്ഷാൽ ഗോഡ്‌ഫാദറിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ബ്രാൻഡോ ഒരു പൂച്ചയെ മടിയിൽ വെച്ചുകൊണ്ടാണല്ലോ ഇരിക്കുന്നത്. തങ്ങൾ തിരക്കഥ എഴുതി വന്നപ്പോൾ നായകൻ അത്ര likeable അല്ലെന്നു തോന്നിയതുകൊണ്ട് നായകനു രക്ഷിക്കാനായി ഉൾപ്പെടുത്തിയതാണു പൂച്ചയെ എന്നാണു സംവിധായകരിലൊരാൾ പറയുന്നത്. ഇത് കോയെൻസ് സ്ഥിരമായി ചെയ്യുന്ന തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കലാണെന്നാണ് എനിക്ക് തോന്നിയത്. കോയെൻ ബ്രദേഴ്സ് പ്രേക്ഷകരെ മിസ്‌ലീഡ് ചെയ്യുന്നത് സാധാരണയാണ്. (ഫാർഗോയിലെ തുടക്കത്തിലെ ‘Based on a true story’ എന്ന നമ്പർ ഓർമ്മയില്ലേ?)

 എനിക്ക് തോന്നിയത്, ഈ കുറിപ്പിന്റെ തുടക്കത്തിൽ പരാമർശിച്ച ഡേവ് വാൻ റോങ്കിന്റെ Inside Dave Van Ronk എന്ന ആൽബത്തിന്റെ കവറിൽ നിന്നാണ് ഈ പൂച്ച വരുന്നതെന്നാണ്. പല ഇന്റർപ്രെട്ടേഷനുകൾക്ക് സാധ്യത നൽകുന്ന രീതിയിൽ അവരതിനെ തിരക്കഥയിലേക്ക് ചേർത്തു എന്നു മാത്രം. അറിയില്ല. ഏതായാലും ആസ്വദിക്കാനും ചിന്തിക്കാനുമുള്ള ഒരു സിനിമയാണ് ‘Inside Llewyn Davis’ എന്ന കാര്യത്തിൽ മാത്രം സംശയമില്ല.

2013-ലെ സിനിമകളും ഓസ്കാറും

2013-ലെ ആദ്യത്തെ ആർട്ട് ഹൗസ് സെൻസേഷൻ ഹോംഗ് കോങ്ങിൽ നിന്നുള്ള കർ-വായ് വോങിന്റെ ‘ഗ്രാൻഡ്മാസ്റ്റേഴ്സ്’(www.imdb.com/title/tt1462900/) ആയിരുന്നെന്ന് തോന്നുന്നു. ബെർളിൻ ഫെസ്റ്റിവലിൽ ഓപ്പണിംഗ് ഫിലിം ആയിരുന്നു ഇത്. പത്തു വർഷങ്ങൾ നീണ്ട പ്രൊഡക്ഷൻ പ്രോസസിനു ശേഷം റിലീസ് ചെയ്ത ഫിലിം ഒരു ഇന്റർനാഷണൽ കൊമേഴ്സ്യൽ ഹിറ്റും കൂടിയായി. ഒരേ സിനിമയുടെ പല വേർഷനുകൾ ഇറക്കുന്നതിൽ പ്രസിദ്ധനായ കർ-വായ് വോംഗ് ഗ്രാൻഡ്‌മാസ്റ്ററിനു മൂന്നു പതിപ്പുകളാണിറക്കിയത്. ഒന്നു ചൈനീസ് റിലീസിന്, ഒന്നു യൂറോപ്പിലെ ഫെസ്റ്റിവൽ വേർഷൻ, മറ്റൊന്ന് വിൻസ്റ്റീനുമായി ചേർന്ന് അമേരിക്കൻ തിയറ്റർ റിലീസിന്. ഈ മൂന്നു പതിപ്പുകളും തമ്മിലുള്ള താരതമ്യത്തിനും, സിനിമയെക്കുറിച്ചുള്ള വിശദമായി മനസ്സിലാക്കുന്നതിനും ഫിലിം സ്കോളർ ഡേവിഡ് ബോർ‌ഡ്‌വെല്ലിന്റെ ഈ ബ്ലോഗ് പോസ്റ്റ് കാണുക.

Bruno Dumont, Sang-soo Hong, Ulrich Seidl, Gus Van Sant, Steven Soderbergh, Jafar Panahi എന്നിവരാണു ബെർളിനിലുണ്ടായിരുന്ന മറ്റു പ്രമുഖർ. ഫെസ്റ്റിവലിലെ മികച്ച ചിത്രമായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത് Child's Pose ആയിരുന്നു. ഇക്കൂട്ടത്തിൽ Sang-soo Hong-ന്റെ Nobody's Daughter Haewon, സോഡർബെർഗിന്റെ Side Effects, ഗസ് വാൻ സന്തിന്റെ Promised Land, Sebastián Lelio-യുടെ Gloria എന്നിവ മാത്രമേ എനിക്ക് ഇതുവരെ കാണാനായുള്ളൂ.

എല്ലാ വർഷത്തെയും പോലെ ‘ക്രീം ഓഫ് ദി ഇയർ’ എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന സിനിമകൾ വന്നത് കാൻ ഫെസ്റ്റിവലിൽ തന്നെയാണ്. Coen brothers, Hirokazu Koreeda, Zhangke Jia, Claire Denis, Asghar Farhadi, Alex van Warmerdam, James Gray, Takashi Miike, François Ozon, Alexander Payne, Roman Polanski, Steven Soderbergh, Paolo Sorrentino, Nicolas Winding Refn, Jim Jarmusch എന്നിങ്ങനെ പ്രഗത്ഭരുടെ ഒരു നിര തന്നെ കാൻ ഫെസ്റ്റിവലിലുണ്ടായിരുന്നു. ഇതിൽ പല സിനിമകളും ഇനിയും തിയറ്ററിലെത്തിയിട്ടില്ല. കാൻ ഫെസ്റ്റിവലിലെ മികച്ച ചിത്രത്തിനുള്ള പുരസ്കാരം ലഭിച്ചതു Blue is the warmest color എന്ന ചിത്രത്തിലെ നടികൾക്കാണ്. ചരിത്രത്തിലാദ്യമായാണ് ഇങ്ങനെ അഭിനേതാക്കൾക്ക് ഈ പുരസ്കാരം നൽകുന്നത്. സംവിധായകനാണ് ഒരു സിനിമയുടെ sole author എന്നൊക്കെയുള്ള പൊതുവിലുള്ള ധാരണകളെ തിരുത്തുന്നതായി ഈ തീരുമാ‍നം.

പതിവുപോലെ കുറച്ച് നല്ല സിനിമകളും വിചിത്രമായ അവാർഡ് തീരുമാനങ്ങളും അതിലേറെ വിവാദങ്ങളുമായി വെനീസ് ഫെസ്റ്റിവലും കടന്നുപോയി. Ming-liang Tsai, Kelly Reichardt, Hayao Miyazaki, Amos Gitai, Terry Gilliam, Philippe Garrel, Stephen Frears, Xavier Dolan എന്നിവരായിരുന്നു വെനീസിലെത്തിയ പ്രമുഖർ. ഇവരുടേതടക്കം മികച്ച സിനിമകൾ പലതുണ്ടായിട്ടും  റോമിലെ റോഡുകളെപ്പറ്റിയുള്ള ഒരു ഡോക്യുമെന്ററിയ്ക്ക് മികച്ച ചിത്രത്തിനുള്ള പുരസ്കാരം നൽകിയത് പൊതുവെ വിമർശിക്കപ്പെട്ടു. വെനീസിൽ തന്നെ അനവധി പുരസ്കാരങ്ങൾ നേടിയ സ്റ്റീഫൻ ഫ്രിയേഴ്സിന്റെ ഫിലൊമീന സാമാന്യം ഭേദപ്പെട്ട രീതിയിൽ ബോക്സാഫീസ് കളക്ഷൻ നേടുകയും നാലു അക്കാദമി അവാർഡുകൾക്ക് നോമിനേറ്റ് ചെയ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. വെനീസിലെ പല സിനിമകളും ഇനിയും തിയറ്ററുകളിലെത്തിയിട്ടില്ല. ടൊറോണ്ടോ, തെല്ലൂറൈഡ് ഫെസ്റ്റിവലുകൾ പോലെ ഓസ്കാറിന്റെ ബ്രീഡിംഗ് ഗ്രൗണ്ട് ആകാൻ വെനീസ് വിസമ്മതിക്കുന്നതുകൊണ്ട് അമേരിക്കൻ സിനിമകൾ വെനീസ് ഫെസ്റ്റിവലിനയക്കുന്നില്ലെന്നും, അഥവാ അയക്കാൻ തയ്യാറായാൽ കൂടുതൽ നിബന്ധനകൾ വെക്കുന്നുമെന്നും ഫെസ്റ്റിവൽ ഡയറക്ടർ തുറന്നടിച്ചതും വിവാദത്തിനു മൂർച്ച കൂട്ടി. (സ്റ്റീവ് മക്വീന്റെ 12 Years a slave വെനീസിലയക്കാൻ നിർമ്മാതാക്കൾ വെച്ച നിബന്ധന സംവിധായകനെ കൂടാതെ 50 പേർക്ക് സിനിമയുടെ ഒപ്പം വരാനുള്ള ചെലവുകൾ ഫെസ്റ്റിവൽ വഹിക്കണമെന്നായിരുന്നു. ഫെസ്റ്റിവൽ വിസമ്മതിച്ചതുകൊണ്ട്12 Years a slave വെനീസിലെത്തിയില്ല).

അമേരിക്കൻ സിനിമകൾ

അമേരിക്കൻ സിനിമയിലേക്ക് വന്നാൽ 2013-ൽ ബോക്സ് ഓഫീസ് കളക്ഷനിൽ കഴിഞ്ഞ വർഷത്തേക്കാൾ അല്പം വർദ്ധനയുണ്ടായെങ്കിലും ടിക്കറ്റ് വില്പനയിൽ ഇടിവുണ്ടായി. ഹോളിവുഡിൽ കഴിഞ്ഞ പതിറ്റാണ്ടോടെ തുടങ്ങിയ ടെന്റ് പോൾ മൂവികളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചുള്ള സിനിമാനിർമ്മാണം പൊതുവെ നഷ്ടമായി 2013-ൽ. വേനലിൽ വരുന്ന ടെന്റ് പോൾ ഫിലിമുകളിൽ മിക്കതും ബോക്സ് ഓഫീസ് ഫ്ലോപ്പുകളായി. 2013-ലെ ഏറ്റവും കളക്റ്റ് ചെയ്ത സിനിമകളിൽ അധികവും ആനിമേഷനുകളും സീക്വലുകളുമാണ്. അയൺ മാൻ-3 മാത്രമാണ് തകർത്തോടിയ സൂപ്പർ ഹീറോ ഫ്രാഞ്ചൈസി. ഫാളിൽ റിലീസ് ചെയ്ത ഗ്രാവിറ്റി ഓക്സോഫീസിലും അവാർഡ് പരിഗണനയിലും മുന്നിട്ടു നിൽക്കുന്നു.സൂപ്പർതാരങ്ങളുടെ കാലം ഹോളിവുഡിൽ ഏതാണ്ട് കഴിഞ്ഞു എന്നുപറയാം. താരങ്ങൾ സൂപ്പർ ഹീറോകളെ അവതരിപ്പിക്കുന്നതാകും വരും വർഷങ്ങളിലെ സേഫ് ബെറ്റ്. (അയൺ മാനെ അവതരിപ്പിക്കുന്ന റോബർട്ട് ഡൗണി ജൂനിയറിന്റെ കഴിഞ്ഞ വർഷത്തെ ശമ്പളം 75 മില്യൺ ആയെന്നാണു വാർത്ത). കോയെൻ ബ്രദേഴ്സിന്റെ ‘ഇൻസൈഡ് ലെവിൻ ഡേവിസ്’ ഒഴിച്ചുനിർത്തിയാൽ അമേരിക്കൻ സിനിമകൾ മേജർ ഫെസ്റ്റിവലുകളിലൊന്നും പുരസ്കാരങ്ങൾ നേടിയില്ല. റിട്ടയർമെന്റിന്റെ വർഷത്തിൽ സോഡർബെർഗ് ബെർലിൻ, കാൻ ഫെസ്റ്റിവലുകളിൽ സാനിധ്യമായി.

എന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ 2013-ലെ അമേരിക്കൻ സിനിമയിലെ ‘സംഭവം’ എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന സിനിമകൾ ഹാർമണി കൊറൈൻ സംവിധാനം ചെയ്ത സ്പ്രിംഗ് ബ്രേക്കേഴ്സ്, മാർട്ടിൻ സ്കോർസേസിയുടെ ‘വൂൾഫ് ഓഫ് വാൾസ്ട്രീറ്റ്’, അൽഫോൺസോ കുവറോൺ സംവിധാനം ചെയ്ത ‘ഗ്രാവിറ്റി’, കോയെൻ സഹോദരങ്ങളുടെ ഇൻസൈഡ് ലെവിൻ ഡേവിസ് എന്നിവയാണ്.

Form adds to the content എന്ന ക്ലാസിക് സിനിമാപാഠത്തെ നിരാകരിക്കുന്ന അപൂർവം സിനിമകളിലൊന്നായി സ്പ്രിംഗ് ബ്രേക്കേഴ്സ്. ഈ സിനിമയുടെ കാര്യത്തിൽ സിനിമയുടെ ഫോം, അതിന്റെ ഉള്ളടക്കത്തെ നിരാകരിക്കുന്നു, അതുപോലെ ഉള്ളടക്കം ഫോമിനെയും. ഈ സിനിമയുടെ പാഠം/ഉള്ളടക്കം മതപരമായൊരു മൊറാലിറ്റിയ്ക്കുവേണ്ടി വാദിക്കുമ്പോൾ സിനിമയുടെ ഫോം അതിന്റെ കഥാപാത്രനിർമ്മിതി, മദ്യത്തിന്റെയും മയക്കുമരുന്നിന്റെയും ലൈംഗികതയുടെയും അതിരുവിട്ട ആഘോഷങ്ങളെ ദൃശ്യപ്പെടുത്തൽ, വയലൻസ് എന്നിവകൊണ്ട് മതപരമായ മൊറാലിറ്റിയിൽ വിശ്വസിക്കുന്നരെ പ്രകോപിപ്പിക്കുന്നു. അങ്ങനെ പരസ്പരം എതിർ ദിശയിലുള്ള ഫോമിനെയും ഉള്ളടക്കത്തെയും ഒരേ നറേറ്റീവിൽ സം‌യോജിപ്പിച്ചു എന്നതാണ് സ്പ്രിംഗ് ബ്രേക്കേഴ്സിനെ വേറിട്ടു നിർത്തുന്നത്.

സ്കോർസേസിയുടെ വൂൾഫ് ഓഫ് വാൾസ്ട്രീറ്റ് ശ്രദ്ധേയമാകുന്നത് അതിലെ പ്രകടമായ സ്ത്രീ വിരുദ്ധത അടക്കമുള്ള പൊളിറ്റിക്കൽ ഇൻ‌കറക്ട്നെസ് കൊണ്ടും മൂന്നുമണിക്കൂർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന‘ ടൂർ ഡി ഫോഴ്സ്’ നറെഷൻ കൊണ്ടുമാണ്. മധ്യവർഗ അമേരിക്കൻ മനസ്സിലെ പ്രഖ്യാപിത വില്ലന്മാരിൽ ഒരാളായ ജോർഡാൻ ബെൽഫോർഡിനെക്കുറിച്ച് ആർക്കും എതിരഭിപ്രായമില്ലാത്ത ഒരു സെയ്ഫായ പൊളിറ്റിക്കലി കറക്ട് സിനിമയെടുക്കാൻ, അങ്ങനെ രണ്ടാമതൊരു ഓസ്കാർ നേടാൻ സ്കോർസേസിയ്ക്കു അറിയാത്തതല്ല എന്നു വ്യക്തം. സ്കോർസേസിയുടെ ശൈലി മറ്റൊന്നാണ്. പൊതുസമൂഹത്തെ പ്രൊവോക്ക് ചെയ്തവയാണു സ്കോർസേസിയുടെ കരിയറിലെ മികച്ച സിനിമകളെല്ലാം. അവയെല്ലാം ആഘോഷിക്കപ്പെട്ടത് റിലീസായി പത്തും ഇരുപതും വർഷം കഴിഞ്ഞതിനു ശേഷമാണ്. വൂൾഫ് ഓഫ് വാൾസ്ട്രീറ്റും അങ്ങനെ തന്നെ. ഇത്രയധികം നെഗറ്റീവ് റിവ്യൂസ് കിട്ടിയ മറ്റൊരു മേജർ റിലീസ് അടുത്തൊന്നും അമേരിക്കയിലുണ്ടായിട്ടില്ല. ചിത്രത്തിന്റെ പ്രിവ്യൂ പ്രദർശനങ്ങളിലൊന്നിൽ സ്കോർസേസിയ്ക്കു വ്യക്തിപരമായ ഇൻസൾട്ട് പോലും നേരിടേണ്ടി വന്നു.

കോയെൻ ബ്രദേഴ്സിന്റെ ‘ഇൻസൈഡ് ലെവിൻ ഡേവിസ്’ കഴിഞ്ഞ വർഷത്തെ സിനിമാറ്റിക് പസിലുകളിലൊന്നാണ്. അതിനെക്കുറിച്ച് വിശദമായി പിന്നീട്.

ഒരുപക്ഷേ, ചരിത്രത്തിലെ ആദ്യത്തെ Avant-Garde ബ്ലോക്ക്ബസ്റ്ററാണു ഗ്രാവിറ്റി. ഗ്രാവിറ്റിയെ ബ്ലോക്ക്ബസ്റ്റർ മോഡേണിസം എന്നു വിളിച്ച ഹോബർമാൻ പറയുന്നത് ഗ്രാവിറ്റി, ഡി. ഡബ്ല്യു ഗ്രിഫിത്തിന്റെ intolerance, ഗാൻസിന്റെ Napoleon, ഹിച്ച്കോക്കിന്റെ The Birds, കുബ്രിക്കിന്റെ 2001: Space Odyssey എന്നീ ചിത്രങ്ങളുടെ പാരമ്പര്യമവകാശപ്പെടാവുന്ന ഒന്നാണെന്നാണ്. ഫിലിം സ്കോളറായ ക്രിസ്റ്റിൻ തോം‌പ്സൺ പറയുന്നു ഗ്രാവിറ്റി 2001: Space Odyssey-യെക്കാളൊക്കെ മികച്ച ചിത്രമാണെന്ന് !! (ലിങ്ക് 1, ലിങ്ക് 2)

ഒൻപതു ചിത്രങ്ങളാണ് ഓസ്കാർ മികച്ച ചിത്രത്തിനു നോമിനേറ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടത്. എങ്കിലും പ്രധാന മത്സരം 12 Years a slave, Gravity എന്നീ ചിത്രങ്ങൾ തമ്മിലാണ്. കഴിഞ്ഞ 4-5 വർഷങ്ങളിലെ മേജർ കോമ്പറ്റീഷൻ പാറ്റേൺ (an expensive, 3D commercial hit versus a smaller historical-drama) തന്നെയാണ് ഈ വർഷവും. മുൻ‌വർഷങ്ങളിലെല്ലാം ഹിസ്റ്ററി-ഡ്രാമകൾ (Hurt Locker, Artist, Argo) പുരസ്കാരം നേടിയതുപോലെ ഈ വർഷം 12 Years a slave തന്നെയാകുമോ അതോ ഗ്രാവിറ്റി അതിനെ മറികടക്കുമോ എന്നതാണു പ്രധാന സസ്പെൻസ്. ഏതായാലും ഓസ്കാർ അവാർഡുകളെ പോലും സ്വാധീനിക്കാൻ കഴിവുണ്ടെന്ന് പരക്കെ കരുതപ്പെടുന്ന ഹാർവി വിൻസ്റ്റീനിന്റെ പരാജയവും പുതു തലമുറയിലെ നിർമ്മാതാവ് മെഗൻ എലിസന്റെ വിജയവുമാണ് ഇത്തവണത്തെ ഓസ്കാർ നോമിനേഷനുകൾ. തന്റെ സിനിമകൾക്ക് ഓസ്കാർ കിട്ടാനായി ഏതു വൃത്തികെട്ട കളിയ്ക്കും മടിയില്ലാത്ത ആളായിട്ടാണു വിൻസ്റ്റീൻ അറിയപ്പെടുന്നത്. (ഹാർവിയുടെ ഓസ്കാർ ചരിത്രം ഇവിടെ വായിക്കാം) 2009, 2011, 2012 എന്നീ വർഷങ്ങളിൽ സ്വന്തം ചിത്രങ്ങളെ വിജയിപ്പിക്കാൻ വിൻസ്റ്റീനു കഴിഞ്ഞു. കഴിഞ്ഞ വർഷം The Silver Linings Playbook എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ കാമ്പെയ്‌നിനായി ഒബാമയുടെ ഡെപ്യൂട്ടി കാമ്പെയ്ൻ മാനേജരെത്തന്നെ വിൻസ്റ്റീൻ ഹയർ ചെയ്തു എന്നറിയുമ്പോഴാണ് അവാർഡിനു പിന്നിലെ ചരടുവലികൾ എത്രമാത്രമാണെന്നു ബോധ്യമാവുക. ഈ വർഷം August: Osage County എന്ന ചിത്രമായിരുന്നു വിൻസ്റ്റീന്റെ ബെറ്റ്. എന്നാൽ അതു മികച്ച ചിത്രത്തിനു നോമിനേഷൻ നേടിയില്ല. എന്നാൽ അതിലെ രണ്ടു നടിമാർക്ക് നോമിനേഷൻ വാങ്ങിക്കൊടുക്കുന്നതിൽ വിൻസ്റ്റീൻ വിജയിച്ചു.

ഒറക്കിൾ കോർപ്പറേഷൻ സി.ഇ.ഒ ലാറി എലിസന്റെ മകൾ മെഗൻ എലിസൺ 20-മത്തെ വയസ്സിൽ സിനിമാനിർമ്മാണത്തിനിറങ്ങുമ്പോൾ ഇത്രയുമൊന്നും ആരും പ്രതീക്ഷിച്ചിരിക്കില്ല. ഏതാനും ചെറിയ സിനിമകൾക്ക് ശേഷം മെഗന്റെ കരിയറിലെ ബ്രേക്ക് കോയെൻ ബ്രദെഴ്സിന്റെ ട്രൂ ഗ്രിറ്റ് നിർമ്മിച്ചതായിരുന്നു. അതിനു ശേഷം, അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ അമേരിക്കയിലെ ക്വാളിറ്റി സിനിമയുടെ രക്ഷകയായിരിക്കുകയാണിപ്പോൾ മെഗൻ. ഈ വർഷം തന്നെ മെഗൻ നിർമ്മിച്ച രണ്ടു സിനിമകളാണു ബെസ്റ്റ് പിക്ചർ നോമിനേഷൻ നേടിയിരിക്കുന്നത്. ഫോറിൻ ഫിലിം വിഭാഗത്തിലുള്ള ഗ്രാൻ‌ഡ്മാസ്റ്ററിന്റെ നിർമ്മാണത്തിനും മെഗനു പങ്കുണ്ട്.

സംവിധായകനായി ഗ്രാവിറ്റിയുടെ Alfonso Cuarón തന്നെ തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുമെന്ന് പരക്കെ പ്രതീക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. നടനായി Matthew Mcconaughey-യുടെ പേരാണു പൊതുവെ പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നതെങ്കിലും അവസാനദിവസങ്ങളിൽ ഡികാപ്രിയോ വാർത്തകളിൽ സ്ഥാനം പിടിയ്ക്കുന്നുണ്ട്. വൂഡി അലന്റെ ബ്ലൂ ജാസ്മിനിലെ പ്രകടനത്തിനു Cate Blanchett മികച്ച നടിയായേക്കുമെന്നും കരുതപ്പെടുന്നു. മികച്ച വിദേശഭാഷ ചിത്രത്തിനുള്ള പുരസ്കാരം പൗലോ സോറെന്റീനോയുടെ ‘ദി ഗ്രേറ്റ് ബ്യൂട്ടി’ നേടുമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. നൂറുകണക്കിന് അത്താഴവിരുന്നുകളിലും മറ്റു പ്രചാരണവേദികളിലും വ്യക്തിതലത്തിലുമായി നടത്തുന്ന കാംപെയ്നുകൾ ഏതാണ്ട് 7000-ത്തോളം വരുന്ന അക്കാദമി അംഗങ്ങളെ എങ്ങനെ സ്വാധീനിക്കുമെന്നത് സസ്പെൻസ്. ഏതായാലും ലോകത്തെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ സിനിമാ അവാർഡുകളുടെ ജനപ്രീതിയ്ക്ക് പ്രധാനകാരണം അവയുടെ ജനാധിപത്യസ്വഭാവവും ജനപ്രിയതയോടുള്ള സമരസപ്പെടലും തന്നെ.

വ്യക്തിപരമായി ഓസ്കാർ ചിത്രങ്ങളേക്കാൾ എനിക്ക് കൂടുതൽ താത്പര്യം ഓസ്കാറിനെത്താത്ത ഫെസ്റ്റിവൽ സർക്യൂട്ട് ചിത്രങ്ങളോടാണ്. 2013-ലെ പല സിനിമകളും ഇനിയും കാണാനൊത്തിട്ടില്ല. കാണാൻ സാധിച്ചതിൽ വെച്ച് എനിക്കിഷ്ടപ്പെട്ട ചില സിനിമകളുടെ ലിസ്റ്റ് താഴെ. (ഇത് മികച്ച സിനിമകളുടെ ലിസ്റ്റല്ല, കൂടുതൽ സിനിമകൾ കാണാൻ താത്പര്യമുള്ളവർക്കുള്ള ഒരു സജഷൻ മാത്രമാണ്).

Drug War

The Great Beauty

The Grandmaster

The Past

A Touch of sin

Like Father, Like Son

Prisoners

Only God forgives

Inside Llewyn Davis

Frances Ha

Neighboring sounds